Tribolex    Expertise, ervaring en creativiteit

 

Reinheid van smeervloeistoffen

 

Een belangrijke secundaire taak van een vloeibaar smeermiddel is het afvoeren van vuil en slijtagedelen zodat deze op plaatsen waar nauwe spelingen aanwezig zijn, geen abrasieve invloed hebben of afzettingen kunnen vormen die de goede werking van apparatuur negatief beinvloeden.

Afvoeren veronderstelt dat de verontreinigingen elders worden “opgeslagen”. Dat kan op de bodem van een reservoir zijn. Een betere oplossing is een vorm van filtering waarbij deeltjes van bepaalde afmetingen aan de circulatie worden onttrokken.

Filtering heeft twee effecten: voorkomen wordt dat het smeermiddel verandert in een quasi slijpvloeistof en de standtijd van het smeermiddel wordt verlengd doordat verwijderde metaaldeeltjes niet meer als katalysator voor verouderingsprocessen van de smeervloeistof kunnen optreden.

Reinheidsklassen

De reinheid van een smeervloeistof kan worden aangegeven met behulp van een indeling volgens ISO 4406. Daarbij wordt het aantal deeltjes per ml met behulp van daartoe ontwikkelde testapparatuur geclassificeerd binnen een aantal reinheidscodes voor drie verschillende groottebereiken (deeltjesgrootte >4 µm, > 6 µm en > 14 µm).

 

 

 

De reinheid van een vloeistof wordt aangegeven door de drie bij de verschillende deeltjesgroottes behorende vervuilingscodes. ISO 4406: 22/20/15 betekent dat de smeervloeistof per ml tot 40.000 deeltjes groter dan 4 µm bevat, tot 10.000 deeltjes groter dan 6 µm en tot 320 deeltjes groter dan 14 µm.

Gewenste reinheid

De optimale reinheid hangt af van de toepassing. Naarmate inwendige spelingen geringer zijn, worden hogere eisen gesteld.

Wanneer extreme reinheid wordt verlangd, zijn aanvullende maatregelen als opstelling in stofarme ruimtes, gebruik van bij aflevering extra reine smeervloeistoffen, additionele filtering bij afvullen en een deugdelijk filtersysteem noodzakelijk. Voor hydrauliektoepassingen worden wel de volgende richtwaarden voor reinheid aangegeven:

 

 

Smeervloeistoffen zoals die normaal worden geleverd zullen niet aan deze criteria voldoen. De standaard afleverkwaliteit zal rond onderstaande waarden schommelen:

 

 

Wanneer een hogere mate van reinheid nodig is, zal bij afvullen de vloeistof via een filter moeten worden toegediend

Externe bronnen van vervuiling

Wanneer voor een goede werking een hoge mate van reinheid noodzakelijk is, dient voorkomen te worden dat vervuiling uit externe bron kan binnendringen. Extra aandacht voor beluchters, vul- en inspectieopeningen en een vergaande beheersing van de lokale atmosfeer kan noodzakelijk zijn.

Het streven naar reinheid heeft geen zin, wanneer externe bronnen continu voor het binnendringen van "vuil" zorgen. Een goed "bronnenmanagement" is voor de te bereiken reinheid belangrijker dan het installeren van filters - vervuiling die er niet is behoeft niet te worden verwijderd.

Filtering

Om de gewenste reinheid tijdens bedrijf te kunnen handhaven zal filtering nodig zijn om toename van het vervuilingsniveau tot ontoelaatbare waarden te voorkomen. Aard van vervuiling en grootte van te verwijderen deeltjes bepalen optimale filtratie.

Filtertypen verschillen in hun geschiktheid om bepaalde typen vervuiling te verwijderen:

 

 

Van belang is het filter zodanig te kiezen dat deeltjes met "gevaarlijke" afmetingen zo goed mogelijk worden verwijderd. Het grootste gevaar vormen deeltjes met afmetingen van 30 tot 80% van de aanwezige spelingen.

Rein houden van smeervloeistof kan aanzienlijke invloed hebben op de levensduur van machinecomponenten. Streven naar een “superclean” situatie is echter meestal niet zinvol omdat de kosten van additionele inspanningen niet opwegen tegen de te behalen voordelen.